lisan mektebi ne demek?

Lisan Mektebi, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde devlet memurlarının yabancı dil öğrenmeleri için hizmet vermiş bir okuldur.¹

Tarihçe

Tercüme Odası’nın Osmanlı Devleti’nin idari teşkilatında yabancı dil öğretilen bir okul olma misyonunu yitirmesiyle dil bilen memur yetiştirmek üzereLisan Mektebi açıldı ancak kısa aralıklarla birkaç defa kapatılıp yeniden açılan bir kurum oldu. İlk açılışı 1866, bir daha açılmamak üzere kapanışı 1892’dedir.

Birinci açılışı

Maarif Umumiye Nazırı Kemal Efendi’nin 3 Mart 1866 tarihli tezkeresi üzerine ilk Lisan Mektebi, "Mahrec-i Aklâm Mektebi" (memur yetiştirme amaçlı bir meslek okulu) içinde açıldı². Başlangıçta Fransızca öğrenimi için açılan okulun programına 1867’de Rumca ve Bulgarca dersi eklendi.

İkinci açılış

İlk açılıştan bir süre sonra kapatılan okul; Sadrazam Ahmed Arifi Paşa’nın 24 Mart 1879 tarihli tezkeresi üzerine yeniden açıldı³. Padişah II. Abdülhamit, ders programında Fransızca ile birlikte Arapça’yı da zorunlu tutmak kaydıyla okulun açılığını onayladı.Dört yıllık okulda Fransızca ve Arapça’nın yanı sıra Rumca ve Ermenice öğrenmek de zorunlu idi. Okulun mezunları yabancı dil bilgisi gerektiren memuriyetlerde görevlendirilmekteydi.

Üçüncü açılış

1883 yılında Lisan Mektebi yeniden açıldı. Genç memurların bu okula gitmeye teşvik edilmeleri sonucu 1885’te birinci sınıfa 160 öğrenci kaydoldu⁴. Okul için Cağaloğlu’nda bir bina yaptırıldı.

Mektebin kapatılması

Lisan Mektebi’nin bir daha açılmamak üzere kapanması Ağustos 1892’de Hariciye Nazırı Mehmet Sait Paşa ve Sadrazam Cevat Paşa’ların ortak bir tezkeresinin aynı gün onaylanması ile oldu.Kapatılan okulun yerine "Mekteb-i Ali-i Diplomasi" adıyla başka bir okulun açılmasına karar verilmişti. Fakat böyle bir okul açılmadı.

Cağaoloğlu'ndaki okul binası çeşitli tarihlerde Hukuk Mektebi, Darülfünun Fizik-Kimya laboratuvarı, Dar-ül Muallim (1909-1921), Sanayi Nefise Mekteb-i Ali'si (1922-1925) olarak hizmet verdi; uzun yıllardır kız meslek lisesi olarak kullanılan tarihi binada günümüzde "İstanbul Kız Teknik ve Meslek Lisesi" adlı okul öğretime devam eder⁵.